ปัญญาประดิษฐิ์

เรื่อง ปัญญาประดิษฐ์ 

(Artificial Intelligence)

                    หมายถึงความฉลาดเทียมที่สร้างขึ้นให้กับสิ่งที่ไม่มีชีวิต ปัญญาประดิษฐ์เป็นสาขาหนึ่งในด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ และวิศวกรรมเป็นหลัก แต่ยังรวมถึงศาสตร์ในด้านอื่นๆอย่างจิตวิทยา ปรัชญา หรือชีววิทยา ซึ่งสาขาปัญญาประดิษฐ์เป็นการเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการการคิด การกระทำ การให้เหตุผล การปรับตัว หรือการอนุมาน และการทำงานของสมอง แม้ว่าดังเดิมนั้นเป็นสาขาหลักในวิทยาการคอมพิวเตอร์ แต่แนวคิดหลายๆ อย่างในศาสตร์นี้ได้มาจากการปรับปรุงเพิ่มเติมจากศาสตร์อื่นๆ เช่น

• การเรียนรู้ของเครื่อง นั้นมีเทคนิคการเรียนรู้ที่เรียกว่า การเรียนรู้ต้นไม้ตัดสินใจ ซึ่งประยุกต์เอาเทคนิคการอุปนัยของ จอห์น สจวร์ต มิลล์ นักปรัชญาชื่อดังของอังกฤษ มาใช้
• เครือข่ายประสาทเทียมก็นำเอาแนวคิดของการทำงานของสมองของมนุษย์ มาใช้ในการแก้ปัญหาการแบ่งประเภทของข้อมูล และแก้ปัญหาอื่นๆ ทางสถิติ เช่น การวิเคราะห์ความถดถอยหรือ การปรับเส้นโค้ง

                   ซึ่งปัญญาประดิษฐ์ได้เริ่มการ ศึกษาในปี ค.ศ.1950 โดยอาจารย์จาก ประเทศอเมริกาและอังกฤษ นิยามของปัญญาประดิษฐ์ได้ถูกกำหนดขึ้นในปี 1956 โดย John McCarthy ได้มีการศึกษา และพัฒนางานด้านปัญญาประดิษฐ์และได้มีการตั้งเกณฑ์ทดสอบเพื่อที่จะระบุว่า เครื่องจักรกลหรือระบบคอมพิวเตอร์สามารถคิดได้เหมือนมนุษย์ออกมาโดย Alan Turing นักคณิตศาสตร์ชาวอังกฤษ แต่จนบัดนี้เครื่องจักรกลหรือระบบคอมพิวเตอร์ก็ยังไม่สามารถผ่านเกณฑ์ของ Alan Turing ได้เลย  ณ ปัจจุบันระบบปัญญาประดิษฐ์ยังไม่สามารถสร้างคำตอบที่แปลกใหม่หรือคำตอบที่มา จากการคิดค้นขึ้นมาใหม่ของระบบเองได้ เพียงแต่เป็นการลอกเลียนความสามารถของมนุษย์ได้เท่านั้น
                   อย่างไรก็ตาม เนื่องจากปัจจุบันวงการปัญญาประดิษฐ์ มีการพัฒนาส่วนใหญ่โดยนักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ อีกทั้งวิชาปัญญาประดิษฐ์ ก็ต้องเรียนที่ภาควิชาคอมพิวเตอร์ของคณะวิทยาศาสตร์หรือคณะวิศวกรรมศาสตร์ เราจึงถือเอาง่าย ๆ ว่า ศาสตร์นี้เป็นสาขาของวิทยาการคอมพิวเตอร์นั่นเอง
                  

        ประเภทของAI

• Artificial Narrow Intelligence (ANI) หรืออาจจะเรียกว่า Weak AI ซึ่งเป็น AI “ปัญญาประดิษฐ์” :ซึ่งมีระดับระดับสติปัญญาที่มีความสามารถในการทำงานได้ในเรื่องแคบๆอยู่ในวงจำกัด เรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่นในปี 1997 IBM สร้างคอมพิวเตอร์เครื่องแรกที่สามารถเอาชนะแชมป์หมากรุกได้ ในยุคปัจจุบัน Google สามารถสร้างรถยนต์ไร้คนขับได้ SIRI ของแอปเปิ้ลสามารถสื่อสารพูดคุยกับคนได้ นั่นก็สามารถทำได้เพียงแต่แค่นั้น มันยังคงไม่มีความสามารถ และมีสติปัญญาคิดไปทำอย่างอื่นในขอบเขตที่กว้างไกลใกล้เคียงมนุษย์ได้

• Artificial General Intelligence (AGI) อาจเรียกว่า Strong AI ซึ่งเป็นสติปัญญาเทียบเท่ามนุษย์ เป็น AI ปัญญาประดิษฐ์ ที่ความสามารถในการทำงานได้เทียบเท่ากับสมองมนุษย์ ในปัจจุบันเรายังไม่สามารถสร้าง AGI ได้ แต่ศาสตราจารย์ Linda Gottfredson ได้อธิบายว่า AGI ปัญญาประดิษฐ์ในระดับนี้เป็นความสามารถทั่วไปเกี่ยวกับจิตใจความนึกคิดมากกว่าอย่างอื่น โดยจะเกี่ยวข้องกับ ความสามารถในการเรียนรู้ วางแผน การแก้ปัญหา รู้จักคิดในเชิงนามธรรม มีความคิดที่สลับซับซ้อน เรียนรู้ได้เร็ว เรียนรู้จากประสบการณ์ โดยปัญญาประดิษฐ์ในระดับ AGI จะสามารถทำได้อย่างง่ายดายเหมือนกับที่มนุษย์ทำได้

• Artificial Superintelligence (ASI) เราอาจเรียก ASI ซุปเปอร์ปัญญาประดิษฐ์ มีปัญญาเหนือมนุษย์ Nick Bostrom จากออกฟอร์ดซึ่งเป็นนักปรัชญาและผู้นำด้านความคิดด้าน AI ให้คำจำกัดความของ ASI ว่ามันจะฉลาดและมีปัญญามากกว่าสมองมนุษย์ที่ดีที่สุดในทุกๆด้าน รวมไปถึงความคิดสร้างสรรค์ในทางวิทยาศาสตร์ เรื่องทั่วๆไป แม้กระทั่งความสามารถในการเข้าสังคม

เราใช้เทคโนโลยี AI อยู่บ้างไหมในชีวิตประจำวัน

• Facebook  แทบจะทุกคนตื่นเช้ามาก่อนทำอื่นใดต้องดูฟีดข่าวของเฟสบุค เราเคยสงสัยบ้างไหมว่าทำไมเฟสบุ๊คถึงส่งเรื่องราวของคนโน้นคนนี้ให้เรา และแนะนำเพื่อนที่เราควรจะรู้จักให้เรา ส่งโฆษณาที่เราควรจะสนใจให้เรา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นความสามารถของ ANI และมาร์ค ซัคเคอร์เบอร์ค ผู้ก่อตั้งเฟสบุ๊ค ยังได้สร้าง AI ควบคุมการทำงานในบ้านส่วนตัวของเขา เหมือนกับ JARVIS ของ โทนี่ สตาร์ค ในภาพยนต์ IRON MAN โครงการนี้ของมาร์ค ชื่อ Javis เช่นกัน โดย Javis มีความสามารถในการควบคุมสิ่งต่างๆในบ้าน เช่น ควบคุมอุปกรณ์เครื่องไฟฟ้าต่างๆ ในบ้าน คอยเตือนว่ามีสิ่งต่างๆเกิดขึ้นในห้องของ MAX ลูกชายของมาร์ค และยังสามารถเชิญแขกของมาร์คเข้ามาในบ้าน และเตือนมาร์คว่ามีแขกมาหา ทั้งหมดนี้ควบคุมด้วยเสีย โดย Javis จะใช้เสียงของ Morgan Freeman แทนตัวเอง ต่อไปคุณอาจจะเห็น Javis มาเล่นเฟสบุคก็ได้

• Search Engine กูเกิ้ล คิดอะไรไม่ออกถามอากู๋ กูเกิ้ลนับว่ามีความสำคัญเกือบจะเทียบเท่าปัจจัยที่ 4 เลยทีเดียว ท่านลองนึกดูนะถ้าเราไม่มีกูเกิ้ลเราจะทำงานยากแค่ไหน เอาง่ายสมมุตินะ เราต้องการหาโรงพยาบาลสักแห่งที่อยู่แถวๆรามคำแหง ถ้าไม่มีกูเกิ้ลเราจะถามใคร แล้วใช้เวลาเท่าไรกว่าเราจะรู้ว่ามีโรงพยาบาลอะไรบ้าง กูเกิ้ลรู้ได้อย่างไรว่าจะนำเสนอหน้าเพจไหนให้เรา และเพจไหนควรจะอยู่ลำดับไหนของการค้นหาในแต่ละคีย์เวิร์ด และการนำส่งโฆษณาของกูเกิ้ลอีก กูเกิ้ลรู้ได้อย่างไรว่าเรากำลังสนใจสินค้าตัวนั้น ล้วนแต่เป็นการเรียนรู้ของสมองกลของกูเกิ้ล ในปี 2009 กูเกิ้ลยังสร้างรถไร้คนขับ ชื่อ Waymo และทดลอง ขณะนี้ยังรถไร้คนขับทดสอบวิ่งไปแล้ว 2 ล้านไมล์ในทุกสภาพจราจร ไม่ใช่แค่กูเกิ้ลเท่านั้น Tesla ผู้ผลิตรถไฟฟ้าก็ได้ทดสอบรถยนต์ไร้คนขับของตัวเองในสภาพถนนต่างๆล่าสุดนำมาทดสอบในการจราจรคับคั่งแล้ว

• Email Spam Filter โปรแกรมจะเรียนรู้และรู้ได้อย่างไร Email ตัวไหนเป็นสแปมและตัวไหนไม่ใช่สแปม

• SIRI ของ Apple ใครที่ใช้โทรศัพท์ยอดนิยมไอโฟนของ Apple ย่อมต้องคุ้นเคยกับ SIRI ใครไม่เคยใช้อุปกรณ์ใดๆของ  แอปเปิ้ลอาจจะงง SIRI คือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่คอยช่วยเหลือและทำตามคำสั่งเรา โดยเราจะออกคำสั่งโดยเสียง แล้ว SIRI จะพยายามค้นหาหรือแปลความหมายว่าเราต้องการอะไร หรือให้ทำอะไร ซึ่งโปรแกรมนี้ถูกฝังมาในระบบปฏิบัติการในอุปกรณ์ของ แอปเปิ้ล เช่น โทรศัพท์ นาฬิกา ทีวีบ๊อก เป็นต้น

             ซึ่งในเวลาปัจจุบันไปจนถึงอนาคตอันใกล้ๆนี้ AI เทคโนโลโลยี หรือปัญญาประดิษฐ์นี้แม้จะยังอยู่ในระดับแค่ ANI แต่ก็มีการนำมาใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวางมากขึ้นในหลากหลายวงการทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สาธารณูปโภค ความมั่นคงปลอดภัย  ปัจจุบันอันตรายหรือความเสี่ยงที่เราพบเห็นจะเป็นเรื่องเล็กๆน้อยๆ ซึ่งก็แค่เป็นการกวนใจ เช่น ความพิวเตอร์ทำงานผิดพลาดหรือถูกแฮก หรืออาจจะโดนไวรัส  ซึ่งไม่ส่งผลกระทบมากในวงกว้างและไม่เป็นอันตราย แต่ถ้าเกิดความผิดพลาดในระบบที่สำคัญๆ เช่น ความผิดพลาดของรถยนต์ไร้คนขับที่ทำงานผิดพลาด แน่นอนอาจอันตรายถึงชีวิต หรือความผิดพลาดของของระบบการจ่ายกระแสไฟฟ้า น้ำปะปา แก๊สหรือน้ำมัน  ความผิดพลาดของการควบคุมการบิน หรือความผิดพลาดของโปรแกรมการลงทุนอัตโนมัติ ซึ่งความผิดพลาดระดับนี้จะส่งผลเสียอย่างมาก ไม่ว่าจากทั้งชีวิตและทรัพย์สิน หนักข้อขึ้นไปอีกความผิดพลาดทางด้านทหารและความมั่นคง ซึ่งนักวิจัยยังคงต้องค้นหาแนวทางการป้องกันเหตุไม่ให้เกิดความเสียต่อการนำ AI มาใช้ ความเสียจะใหญ่หลวงมากขึ้นไปอีก ถ้ามีการแข่งขันกันพัฒนาด้านอาวุธแบบอัตโนมัติ ถ้าเราไม่สามารถควบคุม AI ได้ อาจทำให้เกิดสงครามเป็นวงกว้างได้เลยทีเดียว นักวิจัยและพัฒนาต้องหาหนทางป้องกันอันตรายที่จะเกิดสิ่งนี้ขึ้นมา

             ในอนาคตที่ไกลออกไปอีก เมื่อ AI เทคโนโลโลยี หรือปัญญาประดิษฐ์ถูกพัฒนาจนถึงจุดที่เรียกว่า AGI หรือมีสติปัญญาเทียบเท่ามนุษย์ ปัญญาประดิษฐ์เหล่านี้ก็จะสามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆขึ้นมาเองได้ และพัฒนาขึ้นเองได้ ซึ่งอาจทำให้มนุษย์อย่างเราถูกทิ้งให้ล้าหลัง และสุดท้ายจะสามารถพัฒนาตัวเองขึ้นไปเป็น ASI หรือซุปเปอร์ปัญญาประดิษฐ์ ซึ่งจะเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของมนุษยชาติ และมีคนเกรงว่าถ้าเราไม่วางแนวทางให้ดีในการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี AI สิ่งนี้อาจจะเป็นสิ่งสุดท้ายที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้น

       Thinking Humanly : การคิดคล้าย มนุษย์ ก่อนที่จะทำให้เครื่องคิดอย่างมนุษย์ได้ ต้องรู้ก่อนว่ามนุษย์มีกระบวนการคิดอย่างไร ซึ่งการวิเคราะห์ลักษณะการคิดของมนุษย์เป็นศาสตร์ด้าน cognitive science เช่น ศึกษาโครงสร้างสามมิติของเซลล์สมอง การแลกเปลี่ยนประจุไฟฟ้าระหว่างเซลล์สมอง วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงทางเคมีไฟฟ้าในร่างกายระหว่างการคิด ซึ่งจนถึงปัจจุบันเราก็ยังไม่รู้แน่ชัดว่า มนุษย์เรา คิดได้อย่างไร     
      Thinking rationally : คิดอย่างมี เหตุผล หรือคิดถูกต้อง โดยใช้หลักตรรกศาสตร์ในการคิดหาคำตอบอย่างมีเหตุผล เช่น ระบบผู้เชี่ยวชาญ       
       Acting rationally : กระทำอย่างมีเหตุผล เช่น agent (agent เป็นโปรแกรมที่มีความสามารถในการกระทำ หรือเป็นตัวแทนในระบบอัตโนมัติต่าง ๆ ) สามารถกระทำอย่างมีเหตุผลคือ agent ที่กระทำการเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ได้ตั้งไว้ เช่น agent ใน ระบบขับรถอัตโนมัติที่มีเป้าหมายว่าต้องไปถึงเป้าหมายในระยะทางที่สั้นที่ สุด ต้องเลือกเส้นทางที่ไปยังเป้าหมายที่สั้นที่สุดที่เป็นไปได้จึงจะเรียกได้ ว่า agent กระทำอย่างมีเหตุผล อีกตัวอย่างเช่น agent ใน เกมหมากรุกมีเป้าหมายว่าต้องเอาชนะคู่ต่อสู้ ต้องเลือกเดินหมากที่จะทำให้คู่ต่อสู้แพ้ให้ได้ เป็นต้น

เสี่ยงไหมในการที่ทำวิจัยและพัฒนา AI เทคโนโลยี

         มีคนหลายๆคนคิดว่าเทคโนโลยี AI จะมีโอกาสพัฒนาไปได้ถึงระดับ AGI คือมีสติปัญญาเทียบเท่ามนุษย์ และก็มีหลายคนบอกว่าการพัฒนาให้ AI มีสติปัญญาเหนือมนุษย์เป็นเรื่องที่เป็นประโยชน์ อย่างไรก็ตามเราเชื่อว่ามนุษย์จะยังคงพัฒนาเทคโนโลยี AI ให้มีสติปัญญาในระดับขั้นสูงไปเรื่อยๆ และมนุษย์จะต้องหาทางพัฒนาให้เทคโนโลยีนี้ให้ใช้ได้อย่างปลอดภัยและเป็นประโยชน์แก่มนุษย์เอง เราเชื่อเช่นนั้น


เรื่องนี้บอกอะไรกับเรา
     เรื่องนี้ทำให้เราได้ทราบถึงความพัฒนาของโลกเทคโนโลยีและช่วยอำนวยความสะดวกให้เราในชีวิตประจำวัน เช่นการใช้คอมพิวเตอร์ การใช้เครื่องดูดฝุ่นอัตโนมัติ และอื่นๆอีกมากมายที่มนนุษย์ได้ใช้ปัญญาในการประดิษฐ์สิ่งต่างๆมากมายหลายรูปแบบ

เรื่องนี้มีประโยชน์ต่อตัวเองและผู้อื่นอย่างไร
       ทำให้ชีวิตของผู้คนปัจจุบันมีการใช้ชีวิตอย่างสะดวกสะบายมากขึ้นมีสิ่งอำนวยความสะดวกมากมายให้เราในชีวิตประจำวัน ทำให้เกิดความสุขต่อตนเองและผู้อื่นและทำให้เป็นการยกระดับชีวิตเราตนเองและผู้อื่นให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

การนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
    ปัญญาประดิษฐ์ในชีวิตประจำวันนั้นมีความสำคัญกับเรามากๆไม่ว่าจะเป็นการติดต่อสื่อสาร การทำงาน ในโรงงานอุตสาหกรรม การใช้ประกอบธุรกิจ เพื่ออำนวยความสะดวกและเพิ่มผลผลิต และอื่นๆอีกมากมายหลายอย่าง ถ้าอย่างในชีวิตประจำวันของเราเช่น การใช้โทรศพท์มือถือ การใช้คอมพิวเอตร์โปรแกรมต่างๆเป็นต้น